ارزیابی نقش زنان در برنامه ریزی ایمنی فضاهای شهری ارومیه با استفاده از روش pua

چکیده: امروزه اهمیت میزان ایمنی، راحتی و آسایش در فضاهای شهری برای گروه های مختلف استفاده کننده از این فضاها، بر کسی پوشیده نیست و شاخص های (ایمنی، آسایش و راحتی) به عنوان مهم ترین عناصر در ارزیابی میزان مطلوبیت فضاهای شهری محسوب می شوند. یکی از مهم ترین فضاهای شهری، فضاهای عمومی خیابان ها و معابر می باشند، که همواره شاهد بیشترین حجم استفاده کننده بوده و به-عنوان اصلی ترین بخش یک شهر به مهم ترین نیازهای شهروندان در ابعاد مختلف پاسخ می دهند. یکی از اقشار مهم استفاده کننده از این فضاها، قشر زنان می باشند، که به صورت یک ابزار بالقوه توجه به نقش آنها در ارزیابی میزان ایمنی و راحتی فضاهای شهری می تواند در دستیابی و ایجاد فضاهای شهری مطلوب بسیار موثر باشد. بر همین اساس بررسی و ارزیابی میزان ایمنی و راحتی فضاهای شهری از دید زنان به عنوان مهم ترین هدف این تحقیق مطرح شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر استفاده از الگوهای روش pua (روشی مشارکتی) و بررسی های میدانی (کارشناسی- تخصصی) در سطح محدوده مورد مطالعه می باشد. الگوی استفاده از روشpua نیز در چهار مرحله 1- زمینه سازی، 2- جلسات بحث، 3- راهکارها و پیشنهادات و 4- طرح اجرایی، انجام شده است. در همین راستا چهار خیابان امام، عطایی، خیام شمالی و خیام جنوبی، واقع در بخش مرکزی شهر ارومیه که با توجه به تک مرکز بودن شهر از نظر خدمات دهی، همواره شاهد بیشترین حجم مراجعه کننده در سطح خود می باشند، به عنوان مناطق مورد مطالعه انتخاب شدند. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان 15 سال به بالای شهر ارومیه می باشد، که با توجه به تنوع اقشار مراجعه کننده به محدوده، این جامعه در سه دسته ساکنین، شاغلین و مراجعین تقسیم بندی شدند. در این زمینه، اقدام به برگزاری جلسات بحث به روش pua در بین این سه گروه جامعه آماری شده و نتایج در قالب جداول، نمودارها و تصاویر منتج از یافته های تحقیق ارائه گردید و به تبع آن، تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصله از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) و تکنیک swot صورت گرفته است. نتایج تحقیق در دو بعد بررسی و ارزیابی وضعیت موجود محدوده و ارزیابی نقش زنان در بررسی وضعیت فضاهای شهری نشان داد، که در بعد اول، هر چند فضاهای عمومی بخش مرکزی ارومیه شاهد بیشترین حجم مراجعه کننده در سراسر شهر می باشند، به لحاظ شاخص-های ایمنی و راحتی (مبتنی بر نظرات زنان و مطالعات میدانی) دارای وضعیت مطلوبی نبوده و در این رابطه دو خیابان امام و عطائی، به ترتیب دارای درصد ایمنی و راحتی پایین و دو خیابان خیام شمالی و خیام جنوبی به ترتیب دارای درصد ایمنی بالاتر بوده اند، و در بعد دوم نیز، ارزیابی نقش و عملکرد زنان در بررسی وضعیت فضاهای شهری مورد مطالعه مثبت بدست آمد. در نهایت راهکارها و پیشنهادات منتج از یافته های تحقیق (مشارکتی و میدانی)، به منظور بهبود وضعیت موجود ارائه گردیده است. کلید واژه ها: نقش زنان، برنامه ریزی ایمنی، فضاهای شهری، ارزیابی مشارکت شهری، شهر ارومیه